tekst: Hans Knot
We staan even stil bij een televisieserie die in januari 1970 werd aangekondigd als zijnde ‘bijna op het einde’. Een serie die zeker aansloeg bij alle leeftijdscategorieën en dus na een aflevering de volgende dag hét gesprek was op het schoolplein als wel in de personeelskantine van mening bedrijf. Het ging om de toen populaire serie ‘Please Sir’, die in Nederland op de buis werd gebracht als de NCRV zendtijd had. Het bleek dat er in Engeland al een einde was gekomen aan de serie uitzendingen en dat er geen nieuwe afleveringen meer geproduceerd zouden worden.
Als er op dat moment een nationale verkiezing zou zijn gehouden inzake het meest populaire televisieprogramma dan zou de serie ‘Please Sir’ zeker een goede positie hebben gehaald in de ‘Kijkers Top 5’. Even het geheugen laten werken en je af vragen waar dat succes eigenlijk destijds inzat. Het ging over een school, vergelijkbaar met de recente serie ‘Luizenmoeder’ waarin vooral de klas van juf Ank een bepalende rol speelde.
In het geval van ‘Please Sir’ ging het vooral om leerlingen van klas 5c en wie herinnert zich nog de namen van een aantal van de hoofdrolspelers? Penny Spencer, Peter Benyer en Malcolm McFee, zomaar drie leerlingen die erin meespeelden. Zij hadden destijds er ook geen verklaring voor waarom ‘Please Sir’ zo immens populair was bij de kijkers in zowel Engeland als Nederland. Het enige wat men er van vond was dat het gewoon fijn vond om in die speciale klas 5c te mogen zitten en mee te spelen in deze televisieserie.
Voornoemde personages kwamen begin 1970 even in Amsterdam om te kijken naar de première van de musical 'Hair', die op 2 januari plaatsvond. Na afloop was er een feest geweest waarbij ze ook genodigd waren. De volgende ochtend waren ze bekaf en vroegen ze zich af waarom het feest daarna zo lang duurde en waarom ze toch zo vroeg weer weg moesten. In de GPD kranten was vervolgens te lezen: ‘Met slaperige ogen zaten ze ietwat ontevreden in het Hiltonhotel te wachten. Ze hadden eigenlijk best nog wat willen blijven, want ze merkten, dat 'Please Sir' in Nederland nog populairder is dan in Engeland.’
Klas 5c uit de serie ‘Please Sir’ was eigenlijk de beruchtste van de hele school. En welke school had destijds niet een dergelijke klas die alleen maar opviel door het pesten van leraren en alle gevolgen van dien? Huiswerk werd er nauwelijks of helemaal niet gemaakt, leraren werden er weggepest en leraressen kregen er aantoonbaar zenuwinzinkingen van. Zo'n klas vereiste een speciale aanpak.
Echt beroerd waren de jongelui van klas 5c in feite niet. Het waren de late jaren zestig van de vorige eeuw en dus verzetten ze zich tegen alles wat maar enigszins met de maatschappij had te maken en naar gezag rook. Dat alles misschien met de nare gedachte dat na de schooltijd men zelf ook deel zou gaan uitmaken van die alles ziekmakende maatschappij. Uiteraard was het een vorm van verzet dat geen uiteindelijk resultaat zou gaan opleveren. Want het bezetten van een school, als voorbeeld, zou altijd slechts een tijdelijke en tevens kleine overwinning zijn. Wat trouwens ook met alle andere vormen van protest, zoals spijbelen, het geval was.
Uiteraard zijn er in deze tijd ook nog van dergelijke klassen waarin een groot aantal leerlingen zich verzet tegen de toekomst en zich afzet tegen het personeel. Gelukkig vormden zich in de serie ‘Please Sir’ in klas 5c wel hechte vriendschappen waarbij men snel te weten kwam wat men aan elkaar had in verband met de moeilijke en ingewikkelde maatschappij, waarbij op het einde van het schooljaar het tijd was de eerste stappen in die zelfde maatschappij te zetten.
Dat betekende een nieuw gevecht vooral met de werkgevers, want daar konden ook de nodige bazige types tussen zitten die zeer heel duidelijk wilden laten voelen tegenover de jongeren die net van school waren gekomen. In gedachten waren de leerlingen van de voornoemde klas daar ook wel duidelijk mee bezig. Eens zou het beschermde milieu van de school verlaten dienen te worden waarna ‘het gevecht voor eigen hachje’ kon beginnen.
Dit laatste vormde voor een belangrijk deel het succes van een serie als ‘Please Sir’. Het waren namelijk niet alleen de jongeren die het een vaste prik vonden om de programmering van de NCRV op de televisie in de gaten te houden. Het bleek uit een kijkonderzoek dat ook vooral de niet scholieren, dus ouders en ouderen, heel veel plezier beleefden aan alle streken die werden uitgehaald met bijvoorbeeld de jonge leraar, die vriendin van het schoolhoofd of de maffe conciërge, die een duidelijke rol speelde in de serie.
Uiteraard kwam in de oudere generatie vooral de eigen herinneringen boven van de schooltijd die zijn enige decennia eerder hadden beleefd en waarin het vrijwel onmogelijk was geweest om op een dergelijke manier door het schooljaar heen te gaan zoals de leerlingen van Klas 5c uit de serie ‘Please Sir’. Vergelijk het met de Luizenmoeder, zoals de ouders heden ten dage betrokken worden bij het gebeuren in de klas en zich veel te mondig bemoeien met de klassen juf kan niet vergeleken worden met een soortgelijke bemoeienis van ouders in bijvoorbeeld de jaren zeventig van de vorige eeuw.
