Jazz ontdekken, breder luisteren en lonken naar apparatuur

tekst: Hans Knot

1966 is het jaar waarin ik me deze keer weer eens verdiep. Het was het jaar dat ik echt geld ging verdienen, nadat ik eerder extra zakgeld verdiende met onder meer autowassen, helpen bij de firma Gosschalk in Epe tijdens vakanties en meer. Ik had dat jaar mijn middelbare schooldiploma, inclusief machineschrijven, gehaald en ging op zoek naar een job. Ik heb altijd gezegd het onderwijs in te willen maar daar was zoveel vraag naar een plek op de opleiding, dat ik al vrij snel besloot iets anders te gaan doen. Een advertentie viel me op bij het lokale postkantoor aan het Floresplein in Groningen, alwaar een loketbeambte in opleiding werd gevraagd. Na een eerste gesprek ter plekke volgde nog een sollicitatie gesprek waarna het erop leek dat ik de baan kreeg, mits ik op 1 augustus met de job en opleiding kon beginnen.

Mijn oog was ook gevallen op de advertentie voor jongste bediende bij het Provinciaal Elektriciteit Bedrijf voor Groningen, gevestigd in de wijk Helpman. De advertentie lokte want er werd een uitgebreide mogelijkheid voorspeld tot mooie functies binnen het bedrijf, na een jaar er werkzaam te zijn geweest. Ook daar solliciteerde ik en werd, onder meer via de afname van een Boomtest, goed genoeg bevonden om mijn eerste betaalde baan in mijn leven te gaan beleven. De keuze was niet zo moeilijk daar ik een maand langer vakantie kon gaan houden en de financiële vergoeding, in vergelijking met de PTT, toch iets beter was.

(klik om te vergroten)

Het was de tijd dat ik me ook ging interesseren, via intense radiobeluistering, voor muzieksoorten die gemiddeld door de toen jeugdigen minder snel werden gehoord. Het kwam mede door een uitzending die via Radio Veronica, dat nog steeds niet echt horizontaal was geprogrammeerd, op zaterdagen via de 192 meter werd uitgezonden. Het was een gesponsord kort programma dat op de zaterdagen om 12 uur in de middag werd uitgezonden met de fabrikant van onder meer Red Band drop als sponsor.

Zowel beatgroepen als jazz-formaties kregen de mogelijkheid om twee van hun uitgevoerde nummers op band toe te sturen met daarbij als ruggensteun de eventuele mogelijkheid dat het kon worden uitgezonden door Radio Veronica op voornoemd tijdstip. Vereist was ook dat een foto van de formatie werd toegevoegd want werd je winnaar dan zorgde de fabrikant van Red Band, die het programma ‘Red Band Topparade’ had laten dopen, dat de betreffende groep of formatie liefst 150 promotie fotokaarten kreeg om te kunnen verspreiden aan publiek in zalen waar werd opgetreden. 350 van deze foto’s werden verspreid onder de luisteraars die de keuze van die zaterdag als beste had verkozen. Tenslotte kregen de 30 eerste inzenders met de juiste keuze een rol Red Band TopDrop of StopHoest toegestuurd.

(klik om te vergroten)

De muziek, die ten gehore werd gebracht, beviel me deels goed en ik kreeg een smaak naar meer leuke Jazz. In de begindagen van Radio Caroline had ik vooral de muziek van Jimmy McGriff en andere Hammond-organisten goed gevonden, terwijl Georgie Fame zeker ook niet slecht in het gehoor lag. Bijna 55 jaar later wordt deze muziek nog regelmatig gedraaid in Huize Knot. Kenny Burell ontdekte ik via een advertentie in een tijdschrift uit de wekelijke leesportefeuille. Het waren nog van die kleine Lp’s met een doorsnee van 30 cm, die kon worden gekocht onder het motto: ‘I love Jazz on Chess’. Ramsey Lewis ontdekte ik op die manier ook. Velen weten niet dat zijn trio al in de jaren vijftig actief was en veel mooi materiaal recentelijk opnieuw is uitgebracht.

De mooie muziek van Burell kocht ik van mijn eerst verdiende loon zodat het gedraaid kon worden op de draaitafel van de ouders. Maar er was natuurlijk drang naar een eigen installatie, die ver weg leek vanwege de hoge prijzen die daarvoor betaald dienden te worden. Eerst maar een goedkope koffergrammofoon gekocht op de vierde verdieping van Vroom en Dreesmann aan de Grote Markt in Groningen. Een advertentie in Radio Bulletin, dat ik via een voormalig schoolvriendje in handen kreeg, lonkte me naar meer en een drietal jaren later kocht ik mijn eerste en tevens laatste Lenco draaitafel, die bijna 50 jaar garant stond voor een ultiem geluid. De advertentie bleef, meer dan een halve eeuw, bewaard in mijn archief.

In Groningen hadden we, zowel op het gebied van radio als televisie, het voordeel dat we meer ontvangstmogelijkheden hadden dan de gemiddelde Nederlander. Ik focus me dan maar even op mijn eeuwige tweede liefde, de radio. Ontvangst was er bijvoorbeeld van Radio Caroline North, terwijl het in grote delen van Nederland onmogelijk was. Ditzelfde had betrekking op de uitzendingen van Radio Scotland, toen het actief was aan de oostelijke kant van Schotland. Wat een heerlijk station gericht op een regionale doelgroep. Radio 390 kwam vaak heel goed binnen, terwijl de muziekkeuze perfect was. Nooit meer een easy listening station van dat niveau gehoord.

Maar we hadden meer want de ontvangst van AFN Bremerhavn mocht er ook zijn. We hoorden dat de voornamelijk Amerikaanse muziek voor het eerst en waren iedere keer weer verwonderd over hoe gemakkelijk het een en ander aan elkaar werd gepraat. Zowel vooraf opgenomen programma’s als live gepresenteerde lokale programma’s. Wat een weelde je dienstplicht te dienen te doen en dag in dag uit radioprogramma’s te mogen presenteren, hoewel met promotiespots van overheid opgelegd.

Ook daar hoorde ik jazz en meer, wat men in de decennia na 1966 altijd heeft herinnerd om me nog meer te verdiepen in deze muzieksoort en de collectie op dit muzikale gebied op een heerlijke manier uit te breiden. Genieten, elke keer weer en ik kan zo een perfect internet ‘All Day Jazz station’ opstarten, waar weer andere generaties volop van kunnen genieten. Maar ik hou me maar, gezien tijdsgebrek, aan het doen van historisch mediaonderzoek en publiceren daarover.